Tanjug | 30. 03. 2013.

Borisav Bora Stanković, jedan od najznačajnijih književnika srpskog realizma, rođen je pre 137 godina, 31. marta, u Vranju.

Za dela ovog čuvenog književnika karakterističan je regionalizam, okrenutost prošlosti, ljubav prema toplini patrijahalnog života i odbojnost prema modernom društvu.

Sve što je video u starom Vranju i što je slušao o njegovom životu obogatilo je njegovu stvaralačku maštu. Njegovo celokupno književno delo vezano je za rodni grad.

Stanković je uveo vranjski dijalekat u književnost, zbog čega je bio stalno kritikovan od strane mnogih savremenika školovanih na Zapadu, koji su kritikovali njegov jezik i stil pisanja.

Osim prikazivanja starinskog načina života, ropskog položaja žene, klasnih i socijalnih razlika, Stanković piše i o prosjacima i mentalnim bolesnicima tražeći smisao tragedije koja ih je dovela u takvo stanje.

Snaga njegovog kritičkog realizma ogleda se u tome što patrijahalni moral nije prikazan kao idealni način života.

Taj strogi patrijahalni moral u sukobu je ne samo sa materijalnim interesima nego i sa onim što je najdublje u čoveku, ljubavnim osećanjima, čovekovim intimnim životom.

Iz toga proizilaze sukobi pošto se ne može prevazići razlika između pripadanja različitim staležima bogat-siromašan.

Dela

Njegova poznata dela su i “Tašana i Jovča”, “Koštana”, “Gazda Mladen”, “Pevci” i drugi.

Patrijahalni moral određuje klasnu i socijalnu pripadnost svakog pojedinca. Stankoviću otac Stojan umire 1881, a majka dve godine kasnije, te o njemu brine očeva majka Zlata koja je poticala iz stare i ugledne, ali osiromašene, vranjske porodice koja ga je inspirisala svojim pričama o tom gradu.

U rodnom gradu je završio osnovnu školu i sedam razreda Gimnazije, a maturirao je u Nišu dok je ekonomski odsek Pravnog fakulteta završio u Beogradu.
Svoj najpoznatiji roman “Nečista krv” objavio je 1910. godine i odmah je se proglašen za remek delo srpske književnosti.

Bora Stanković umro je u Beogradu 22. oktobra 1927. godine.